დეტალები

თავი I

I

თუ საზოგადოებრივ საქმეებში ღრმად ჩავიხედავთ, აღმოვაჩენთ, ერთ არსებით მოვლენას. კერძოდ იმას, რომ საზოგადოებასა და სახელმწიფოს შორის ძალაუფლების ყოვლისმომცველი გადანაწილება მიმდინარეობს. ცივილიზაციის მკვლევარის ყურადღების საგანს სწორედ ეს საკითხი წარმოადგენს. მისთვის მხოლოდ მეორადი და ზედაპირული მნიშვნელობა აქვს ისეთ მოვლენებს, „როგორიცაა ფასების დადგენა“.

დეტალები

აინ რენდს ბევრი პრობლემატური მოსაზრება ჰქონდა, განსაკუთრებით თუ ჩვენ ღრმა კრიტიკით მიუდგებით მის საავტორო ფილოსოფიას - ობიექტივიზმს, თუმცა ამის მიუხედავად ის სწორი აღმოჩნდა ერთ მნიშვნელოვან იდეაში - ადამიანი ყოველთვის თვით ინტერესით არის მოტივირებული. ირონიულია, რომ ზუსტად ეს იდეა გახდა და დღემდე არის მიუღებელი საზოგადოების დიდი ნაწილისთვის,

დეტალები

სახელმწიფო თითქმის საყოვლთაოდ აღიარებული საზოგადოებრივი სამსახურის ინსტიტუტია. ზოგიერთი თეორეტიკოსი სახელმწიფოს პატივს მიაგებს, როგორც საზოგადოების მწვერვალს: სხვები მასში კეთილგანწყობილ, თუმცა საზოგადოებრივი მიზნების მიღწევისათვის ხშირად შეუსაბამო ორგანიზაციას ხედავენ; მაგრამ თითქმის ყველა მიიჩნევს, რომ ის კაცობრიობის კეთილდღეობის მისაღწევად აუცილებელი საშუალებაა.

დეტალები

სახელმწიფო ფიქციაა, რომლის საშუალებითაც ყველა სხვის ხარჯზე ცხოვრებას ცდილობს. ფრედერიკ ბასტია
იმის ნაცვლად, რომ იკითხონ ხიდები სად უნდა აშენდეს, მთავრობის მხარჯველები კითხულობენ ხიდები სად შეიძლება აშენდეს. ჰენრი ჰაზლითი

დეტალები

ბოლო ათწლეულში საქართველოს სოციალურ - ეკონომიკურმა მდგომარეობამ მნიშვნელოვანი პროგრესი განიცადა. საქართველოს დამოუკიდებლობის დღიდან ქვეყნისთვის „გარდაქმენების ეპოქა“ დაიწყო.  აღსანიშნავია, რომ თითქმის ყველა საერთაშორისო  ინდექსში საქართველო პოზიციებს წლიდან წლამდე იმყარებს, ამ მხრივ განსაკუთრებით გამოსარჩევია ბიზნესის კეთების სიმარტივე და ეკონომიკური თავისუფლების ინდექსი. საერთაშორის ასპარეზე სხვადასხვა ინდექსებში პროგრესი ქვეყანას უფრო საინტერესოს და მიმზიდველს ხდის უცხოელი ინვესტორებისთვის. როგორც ნებისმიერი განვითარებადი ეკონომიკის მქონე ქვეყნისთვის,  მდგარდი განვითარების პოტენციალი სწორედ აღნიშნულ უცხოური ინვესტიციების ზრდასა და ვაჭრობის განვითარებაშია. ამ მხირავაც საქართველოს საკმაოდ პოზიტიური მდგომარეობა აქვს თუ წარსულ გამოცდილებას გავითვალისწინებთ

დეტალები

1990 წელს, ერთი დიდი ეროვნული ყრილობის მონაწილეებს ქართველმა ლიდერებმა გამოგვიცხადეს, რომ ესტონელები და სხვა ბალტიისპირელი ძმები (თანამებრძოლები) ჩვენთვის არასასურველ გზას დაადგნენ და ჩვენ ჩვენი გზა უნდა აგვერჩია (უფრო კონკრეტულად - 1921 წლის რესპუბლიკის აღდგენა).

დეტალები

მიუხედავად იმისა რომ თანამედროვეობამ არაერთგზის აჩვენა სოციალისტური წყობის არაეფექტიანობა, სოციალისტები მაინც არ ცხრებიან და მოაქვთ ათასნაირი არგუმენტი თავიანთი იდეოლოგიის გასამართლებლად, იმის ნაცვლად რომ იფიქრონ ამ შეხედულებების გადახედვაზე. მათი ერთ-ერთი არგუმენტი ხშირად არის შვედეთი, ქვეყანა სადაც მაღალია თურმე სოციალური დაცულობა და ის ფაქტიურად უკვე სოციალისტურიაო

დეტალები

გსმენიათ პიკეტი?

საპროტესტო მოთხოვნებით რომ დგანან ხოლმე, იმაზე არ გეკითხებით.
არის ასეთი – თომას პიკეტი. ფრანგია. ეკონომიკას იკვლევს, ასწავლის და წიგნებს წერს.რამოდენიმე სასწავლებლის პროფესორია. ლონდონის და პარიზის ეკონომიკური სკოლების,მათ შორის. სიმდიდრის უთანასწორო განაწილებისადმი აქვს ცნობისწადილი.

დეტალები

 - მე ვარ მაიკ ვალასი და გთავაზობთ მორიგ სატელევიზიო პორტრეტს ფერადი ადამიანების ჩვენი გალერიიდან. ამერიკის შეერთებული შტატების ინტელექტუალთა მცირე ნაწილი გატაცებულია უჩვეულო ახალი ფილოსოფიით, რომელმაც როგორც ჩანს, ზუსტად დაარტყა ჩვენი საზოგადოების ძირეულ შეხედულებებს. ამ ფილოსოფიის პირველწყარო არის ნოველისტი ეინ რენდი,

დეტალები

თომას პიკეტის წიგნი „21-ე საუკუნის კაპიტალიზმი“ ამაზონზე ერთ-ერთი ყველაზე გაყიდვადია. ის 2013 წელს გამოიცა ფრანგულად, ხოლო 2014 წლიდან ინგლისურადაც მიეწოდა მყიდველს. ვიკიპედიას ცნობით, 2015 წლის იანვრისთვის ამ წიგნის 1.5 მილიონი ცალი გაიყიდა ინგლისურ, ფრანგულ, გერმანულ, ჩინურ და ესპანურ ენებზე.

დეტალები

მილთონ ფრიდმენი ლეგენდარული ამერიკელი ეკონომისტია. მან მნიშვნელოვანი ზეგავლენა იქონია XX საუკუნის ეკონომიკური და პოლიტიკური აზრის ჩამოყალიბებაზე, ასევე, პრაქტიკულ პოლიტიკაზე. მისი ნაშრომები მაკროეკონომიკის, მიკროეკონომიკის, ეკონომიკური ისტორიის, ფულისა და საბანკო საქმის, კაპიტალიზმის ბუნების და ეკონომიკაში სახელმწიფოს ჩაურევლობის პოლიტიკის განხორციელების აუცილებლობას ეხება.

დეტალები

„მთავრობა პრობლემას ვერ გადაჭრის, მთავრობა თვითონაა პრობლემა".
რონალდ რეიგანი
გავრცელებული აზრის მიხედვით, რაც მეტ ფულს ხარჯავს ქვეყანა განათლებაზე, მით უკეთესია. მაგალითად, ბევრი თვლის, რომ თუ განათლებაზე მთავრობის ხარჯი მთლიანი შიდა პროდუქტის 3%-ს (5%-ს, 7%-ს, და ა.შ. – გააჩნია ფანტაზიას) აღემატება, მაშინ ქვეყანას ეშველება. უკეთეს შემთხვევაში, ამ აზრის უკან იგულისხმება, რომ განათლების გარეშე გლობალური კონკურენციის გადალახვა გაძნელდება.

დეტალები

ლუდვიგ ფონ მიზესმა თავისი ცხოვრება სოციალიზმისა და ტოტალიტარიზმის მხილებას მიუძღვნა და ერთ-ერთ უკომპრომისო მეცნიერად ითვლება. მან უდიდესი გავლენა იქონია ავსტრიული ეკონომიკური სკოლისა და კლასიკური ლიბერალიზმის აღორძინებაზე, ასევე, თანამედროვე ლიბერტარიანული პოლიტიკური ფილოსოფიის განვითარებაზე.

დეტალები

ამ თემას იმიტომაც მივუბრუნდი, რომ აღმოვაჩინე, საქართველოში არა მხოლოდ ქართველები, არამედ უცხოელებიც მისი პროპაგანდით არიან დაკავებული. ქართველებისაგან განსხვავებით – რომელთაც არითმეტიკის ცოდნა დავუწუნე ამას წინათ – შესაძლებელია იფიქრო, რომ უცხოელები, წესით, უფრო კარგად უნდა ერკვეოდნენ, რამდენადაა შესაძლებელი აგრარული სექტორის წარმატება. სამწუხაროდ, აღმოჩნდა, რომ ასე არ არის, თუმცა ქვემოთ მოცემული ინფორმაცია მათთვის ცნობილი უნდა იყოს, რაიმე ფორმით მაინც.

დეტალები

ორმა უკანასკნელმა დეკადამ ორი დიდი მასშტაბის ექსპერიმენტის მოწმე გაგვხადა. ესაა, ერთი მხრივ, ცენტრალური დაგეგმვის მეურნეობების (როგორიცაა ყოფილი საბჭოთა კავშირი) და ასევე მაღალი დონის ცენტრალური დაგეგმვის მქონე საბაზრო ეკონომიკის განვითარებადი ქვეყნების (როგორსაც თქვენ იპოვიდით ლათინურ ამერიკაში 1950-80 წლებში) ტრანსფორმაცია ეფექტიანი ბაზრების მქონე ეკონომიკის ქვეყნებად.

დეტალები

მე თუ მკითხავთ, შეცდომაა ბაზრებისთვის ნაციონალური სახელების მიკუთვნება. სიტყვა ბაზარი თავისუფალ გაცვლას აღნიშნავს და არა პოლიტიკურად შეზღუდულ სივრცეს. სინამდვილეში, როდესაც „რუსულ ბაზარზე დაბრუნების” საკითხს იხილავენ, ძალაუნებურად ძველებური ურთიერთობის აღდგენას გულისხმობენ. ზოგს ბევრი არც უფიქრია, რას ნიშნავდა ეს ადრე და რას შეიძლება ნიშნავდეს მომავალში.

დეტალები

თავი 1. ლიბერალიზმის განსხვავებული კონცეფციები

ცნება ,,ლიბერალიზმი“ სხვადასხვა მნიშვნელობით გამოიყენება და ხშირად, მათ შორის საკმაოდ მცირე მსგავსებაა. თუმცა. ყველა განმარტება ახალი იდეებისადმი გახსნილობას გულისხმობს, მათ შორის ისეთი იდეებისადმი, რომლებიც ამ ცნებას მე-19 საუკუნესა და მე-20 საუკუნის დასაწყისში პირდაპირ ეწინააღმდეგებოდნენ.

დეტალები

ოდესმე თუ შესწრებიხართ კეთილშობილ ბურჟუა ჟაკ ბონომის რისხვას, როცა მისმა დაუდევარმა შვილმა ფანჯარა ჩაუმსხვრია?
თუ თქვენ შეესწარით ამ სანახაობას, მაშინ თქვენც, ისევე, როგორც დანარჩენი თვითმხილველები, რომელთა რაოდენობა ოცდაათ კაცს აღემატებოდა, თითქოს პირი გქონოდათ შეკრული, იჩქარებდით საწყალი მეპატრონის დამშვიდებას შემდეგი სიტყვებით: “ზოგი ჭირი მარგებელია.

დეტალები

ადამიანის ბუნება და ეკონომიკური ზრდა
 
ყოველი ადამიანის ერთფეროვანი, მუდმივი და განუწყვეტელი ძალისხმევა, რომ გაიუმჯობესოს საკუთარი პირობები, წარმოადგენს წყაროს, რომლისგანაც მომდინარეობს როგორც საზოგადოებრივი და ეროვნული, ისე კერძო დოვლათი. ის ხშირად საკმაოდ ძლევამოსილია, რომ მთავრობის მფლანგველობისა და ადმინისტრაციის შეცდომების მიუხდავად, მხარი დაუჭიროს ყოფიერების გაუმჯობესების ბუნებრივ პროგრესს.

დეტალები

წინამდებარე სტატია განათლების სისტემაში არსებულ პრობლემებს - სახელმწიფო ბიუროკრატიის მმართველობის ხარვეზების მხილებას ეძღვნება. ის ააშკარავებს, რომ ბიუროკრატებს დაქვემდებარებული განათლების სისტემა სხვა არაფერია თუ არა პოლიტიკური სისტემის უპრინციპო დანამატი და ის ემსახურება არა მსოფლიო ბაზარზე კონკურენტუნარიანი ადამიანების აღზრდას, არამედ კონკრეტული პოლიტიკური რეჟიმის ძალაუფლების განმტკიცებას. ამასთან, ასაბუთებს, რომ განათლების სრულყოფის გზა გადის არა სამთავრობო სტრუქტურების მმართველობის „სრულყოფასა“

დეტალები

შეიძლება ითქვას, რომ ზოგადად, შრომითი კანონმდებლობა არ მუშაობს. ასეთი ტიპის ხელოვნური წესები მხოლოდ ილუზიას ქმნის და რეალური ცხოვრება მის პარალელურ სივრცეში რჩება. დღევანდელი თაობის მემარცხენეებს ვერც წარმოუდგენიათ რამდენად რეგლამენტირებული იყო შრომა, რამდენი მაკონტროლებელი არსებობდა და მაინც, როგორ იგნორირებული იყო ეს რეგულირებები რეალურ ცხოვრებაში საბჭოთა მემარცხენე იდილიაში.

 

დეტალები

ცხადია, სკოლები და სუპერმარკეტები ერთმანეთისგან განსხვავებული დაწესებულებებია. მაგრამ წარმოიდგინეთ, რომ სუპერმარკეტები სკოლების მსგავსად იმართებოდეს. ანუ, იმის მომიზეზებით, რომ ყველა ბავშვი უცოდინარი და გულგრილი მშობლების მიერ შეძენილი შეუსაბამო საკვების მიღებისა და შიმშილისგან უნდა გადავარჩინოთ, ყველას უნდა მიენიჭოს ერთნაირი შესაძლებლობა, რომ სურსათის გარკვეული ნაკრები მიიღოს.

დეტალები

მთავრობის მიერ წამოწყებულ საპენსიო რეფორმაზე ბევრი დაიწერა, თუმცა საკვანძო მიზეზები, თუ რატომაა ამ სქემაში მონაწილეობა მაღალ რისკიანი, კვლავ ბუნდოვანია ბევრისთვის.

ახალ საპენსიო სქემას ბევრი უარყოფითი მხარე აქვს, მათ შორის მორალურიც - სახელმწიფო უსამართლოდ და თავხედურად აიძულებს ადამიანებს დაიწყონ ფულის დაგროვება ისე, რომ მათ სხვა არჩევანი არ ქონდეთ. მეტიც, ადამიანებს, რომელიც ძალით შეყარეს სისტემაში, თუმცა კანონით მათ ეს ვალდებულება არ აქვთ(40 წლის და ზემოთ), უსინდისოდ თხოვენ რიგი დაიკავონ უკან გამოსასვლელად.

დეტალები

შეერთებული შტატების სახელმწიფო სკოლების მონოპოლიას შვიდი მომაკვდინებელი ცოდვა ედება ბრალად: რესურსების ფლანგვა, კარგი სწავლების დათრგუნვა, მშობლების შეზღუდვა, ინფორმაციის ჩახშობა, ახალი მეთოდების შეფერხება, კონფლიქტურობა და ღარიბებისთვის ზიანის მიყენება.

შვიდი მომაკვდინებელი ცოდვა ადამიანურ სისუსტეებს უკავშირდება. სახელმწიფო განათლების ცოდვები კი არსებულ სისტემას მიეწერება, რადგან განათლებას მთავრობა აკონტროლებს, მართავს და აფინანსებს.

დეტალები

ინფორმაცია  ყოველთვის  იყო  ადამიანის  ერთ-ერთი  დიდი პრობლემა.  თუმცა,  თუ  წარსულში  იგი  მას  აკლდა,  დღეს  პირიქით, პრობლემად იქცა მისი სიჭარბე. 

დეტალები

სახელმწიფო ტერიტორიულ მონოპოლიას ფლობს ძალადობაზე; მას საშუალება აქვს საკუთრების უფლება მუდმივად ხელყოს ინსტიტუციონალიზებულ საფუძველზე და ქონების ჩამორთმევის, გადასახადების დაკისრებისა და შეზღუდვების დაწესების გზით ექსპლუატაცია გაუწიოს კერძო საკუთრების მფლობელებს.

დეტალები

აინ რენდის შემოქმედება, განსაკუთრებით კი მისი საავტორო ფილოსოფია - ობიექტივიზმი, საკმაოდ დიდი „შემოლაწუნებაა“ დღევანდელი მოდერნისტული, საღად მოაზროვნე ადამიანებისთვის. „ნება თავისუფალია“ , ჩვენ შეიძლება ბევრი ვისჯელოთ, ვიკამათოთ რამდენად მისაღებია აინ რენდის მიერ შემოთავაზებული მოაზროვნე ადამიანის პროტოტიპი თავისი ეგოისტური მისწრაფებებით და დაუშრეტელი თავისუფლების წყურვილით,

დეტალები

მე შავი გრაფიტის ფანქარი ვარ - ჩვეულებრივი ხის ფანქარი. მე ყველა მიცნობს - ბიჭებიც და გოგონებიც, ყველა, ვინც კი წერა-კითხვა იცის. წერა ჩემთვის შრომაც არის და გართობაც. მოკლედ, ყველაფერია. გაინტერესებთ, რატომ ვწერ ჩემს გენეალოგიას? - გიპასუხებთ. უპირველეს ყოვლისა, საინტერესოა და იმიტომ. მეორეც, მე იდუმალი ვარ - გაცილებით იდუმალი, ვიდრე რომელიმე ხე, მზის ჩასვლა ან ელვის ნათება.

დეტალები

მგონია, რომ საკონსტიტუციო რეფორმისათვის აუცილებელია კვლევა და ანალიზი, რომელიც დაეყრდნობა კრიტერიუმებს: რას ველით კონსტიტუციის მოქმედებით,  რა გრძელვადიანი ღირებულებებია ჩვენთვის მისაღები, და შესაბამისად – როგორ მოვახერხოთ კონსტიტუციური წესრიგის სტაბილურობა. ჩემი აზრით, თუ კონსტიტუცია არ დაეყრდნობა ასეთ კრიტერიუმებს, მისი პატივისცემა მცირე იქნება, ხალხიც არ აღიარებს, კანონის ძალა დარჩება სუსტი.